W ogrodnictwie od dawna mówi się, że jedne rośliny lubią się bardziej, a inne mniej. To właśnie uprawy towarzyszące – sztuka sadzenia warzyw, ziół i kwiatów w taki sposób, żeby pomagały sobie nawzajem. Chroniły przed szkodnikami, poprawiały smak, lepiej wykorzystywały przestrzeń czy składniki pokarmowe.

Problem w tym, że w obiegu krąży mnóstwo sprzecznych informacji. Dlatego warto oprzeć się na tym, co zostało sprawdzone w praktyce i potwierdzone badaniami ogrodniczymi.

Warzywa i zioła chroniące przed szkodnikami:

• Bazylia + pomidor – odstrasza muszki białe i mszyce.
• Czosnek + róże i truskawki – chroni przed chorobami grzybowymi.
• Nagietek + pomidor i ogórek – ogranicza nicienie glebowe.
• Nasturcja + kapusta i kalarepa – odciąga mszyce od warzyw.
• Wrotycz + drzewa owocowe – odstrasza mrówki i mszyce.

Wzajemne korzyści wzrostowe:

• Marchew + cebula i por – wzajemnie odstraszają połyśnicę i śmietkę cebulankę.
• Fasola + kukurydza – fasola wiąże azot, kukurydza daje podporę.
• Groch + marchew – groch dostarcza azotu, marchew lepiej rośnie.
• Sałata + rzodkiewka – różne tempo wzrostu, lepsze wykorzystanie miejsca.
• Szpinak + truskawki – szpinak tworzy korzystny mikroklimat.

Zioła poprawiające smak i odporność:

• Koper + ogórek – poprawia smak i wzrost ogórków.
• Mięta + kapusta – odstrasza bielinka kapustnika.
• Szałwia + marchew – chroni przed połyśnicą marchwianką.
• Tymianek + bakłażan – odstrasza stonkę ziemniaczaną.

Kwiaty wspierające warzywa:

• Aksamitka + pomidor – zwalcza nicienie.
• Lawenda + róże – odstrasza mszyce.
• Rumianek + kapusta – wzmacnia wzrost kapusty.

Hamowanie wzrostu:

• Fasola + czosnek, cebula i szczypiorek – osłabiają i hamują wzrost.
• Kapusta + truskawki – wzajemnie się hamują.
• Ziemniaki + pomidory – obie rośliny podatne na zarazę.
• Ogórek + ziemniaki – ziemniaki hamują wzrost ogórków.

Konkurencja o składniki pokarmowe:

• Marchew + koper – walczą o przestrzeń i składniki.
• Pomidory + kalarepa – kalarepa osłabia pomidory.
• Seler + kukurydza – silna konkurencja o azot.
• Orzech włoski + większość roślin – blokuje ich wzrost.
• Słonecznik + ziemniaki i fasola – negatywne oddziaływanie allelopatyczne.
• Ruta + bazylia – wzajemne hamowanie wzrostu.

Inne konflikty:

• Groch + czosnek i cebula – groch rośnie gorzej.
• Sałata + pietruszka – niekorzystne sąsiedztwo.
• Szpinak + ziemniaki – niekorzystne sąsiedztwo.
• Burak + fasola – wzajemne hamowanie wzrostu.

Najważniejsze zasady w pigułce:

• Unikaj sąsiedztwa roślin z tej samej rodziny botanicznej.
• Łącz rośliny o różnych systemach korzeniowych – płytkie z głębokimi.
• Zestawiaj rośliny o różnych wymaganiach pokarmowych.
• Wysokie rośliny mogą chronić cieniolubne, ale zaszkodzą światłolubnym.
• Rośliny motylkowe poprawiają glebę dla warzyw azotolubnych.

Uprawa towarzysząca to fascynująca gra ogrodnicza – trochę strategii, trochę doświadczenia i sporo obserwacji. To, co sprawdza się w jednym ogrodzie, w innym może działać słabiej. Warto więc potraktować te zasady jako punkt wyjścia i samemu notować, jak rosną Twoje warzywa w konkretnych warunkach.